Contact maken op school

Iedere docent droomt van een ideale relatie met de klas, met ouders en collega’s. Leerlingen die doen wat je vraagt, ouders die respect voor je hebben, collega’s die hun verantwoordelijkheden oppakken. Maar hoe maak je deze droom werkelijkheid?

Contact maken op school beschrijft wat je kunt doen om de aandacht van leerlingen vast te houden, om leerlingen te motiveren, om oudergesprekken in goede banen te leiden en om de samenwerking met collega’s effectief te laten verlopen.

Tom Boves en Marijke van Dijk bundelden in dit boek de kracht van effectief verbaal én non-verbaal gedrag. Het boek werd ontwikkeld vanuit de weerbarstige praktijk van het voortgezet onderwijs, voor docenten en mét docenten.

Het boek is vlot geschreven. De realistische praktijkvoorbeelden en verhelderende interviews maken het uitermate bruikbaar voor aankomende docenten. Ook docenten met veel ervaring kunnen hier terecht voor nieuwe tips en inspiratie.

Een praktisch boek voor iedereen die meer wil bereiken met minder moeite.

Tom Boves en Marijke van Dijk zijn inhoudelijk experts en trainer op het vlak van (non)verbale communicatie. Samen met Susan Eggels vormen zij het centrum voor co-actieve communicatie en richten zij zich op het professionaliseren van de gespreksvoering binnen het onderwijs.

Contact maken op school

Dankwoord 1

Kennismaken met deze methode 2

Hoofdstuk 1 Contact, reciprociteit en overtuigingen 8

1.1 Push en pull 11
1.2 Vier lagen in contact 12
1.3 Reciprociteit in contact 14
1.4 Contact, impact en succes 17
1.5 Misverstanden, cultuurverschillen en studieresultaten 19
1.6 Overtuigingen, brein en ratio 21
1.7 Model van co-actief communiceren 24

Hoofdstuk 2 Non-verbaal contact maken 30

2.1 Wat is non-verbale communicatie? 33
2.2 Lach 38
2.2.1 In de klas 39
2.2.2 Met volwassenen 41

2.3 Oogcontact 43
2.3.1 In de klas 45
2.3.2 Met volwassenen 47

2.4 Ontspannen houding 48
2.4.1 In de klas 49
2.4.2 Met volwassenen 52

2.5 Positieve positie 53
2.5.1 In de klas 54
2.5.2 Met volwassenen 58

2.6 Gericht 59
2.6.1 In de klas 60
2.6.2 Met volwassenen 62

2.7 Aanraken 63
2.7.1 In de klas 65
2.7.2 Met volwassenen 67

2.8 Aanmoedigende signalen 68
2.8.1 In de klas 69
2.8.2 Met volwassenen 71

2.9 Stem 72
2.9.1 In de klas 74
2.9.2 Met volwassenen 77

2.10 Spiegelen 77
2.10.1 In de klas 78
2.10.2 Met volwassenen 79

Hoofdstuk 3 Verbaal contact houden 82

3.1 Luisteren versus debatteren: de Wissel 88
3.1.1 Luisteren: drie zones van aandacht 89
3.1.2 Luisteren naar de klas 92
3.1.3 Benoemen wat je hoort 93
3.1.4 De Wissel 95
3.1.5 Oudergesprekken met de Wissel: perspectief van ouder en docent 97

3.2 Afspraken maken met de Hefboom 100
3.2.1 Open vragen 101
3.2.2 De Hefboom in de klas 105
3.2.3 De Hefboom met volwassenen 110
3.2.4 Onderbreken 111

3.3 Het Spoor: motiveren tot gedragsverandering 113
3.3.1 Motiveren van leerlingen met behulp van het Spoor 116
3.3.2 Omgaan met ambivalentie 119
3.3.3 Een vervolggesprek 120
3.3.4 Feedback in de klas 121
3.3.5 Het Spoor met volwassenen: coactieve feedforward 122

Hoofdstuk 4 Leidinggeven aan jezelf 132

4.1 Leidinggeven in de klas 135
4.1.1 Structuur bieden 135
4.1.2 Sfeer bewaken 137
4.1.3 Positief herkaderen 139
4.1.4 Uitstraling 140
4.1.5 Mentorgesprekken: cyclus en voorbereiding 142

4.2 Leidinggeven aan volwassenen: collega’s en ouders 143
4.2.1 Structuur en sfeer 144
4.2.2 Houding 146
4.2.3 Oudergesprekken tussen culturen: perspectieven en misverstanden 148

4.3 Blijven reflecteren, blijven oefenen 150
4.3.1 Ontwikkeling: lesgeven kun je leren 150
4.3.2 Onbewust bekwaam… en verder 151

Over de auteurs 155
Register 157
Geraadpleegde literatuur 159