Inleiding in de pedagogiek - primair onderwijs

Inleiding in de pedagogiek - primair onderwijs brengt pabo-studenten kort en kernachtig de beginselen van de pedagogiek bij. Het boek richt zich vooral op het opvoeden van kinderen van 5 t/m 12 jaar in de schoolse situatie en is voorzien van vele herkenbare praktijkvoorbeelden.

Het boek bestaat uit drie delen. In deel 1 wordt op eenvoudige en duidelijke wijze het begrip opvoeden en het opvoedproces beschreven. Er is aandacht voor de psychologische, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling en er wordt ingegaan op de taken die de leerkracht heeft om het kind te stimuleren in zijn ontwikkeling. Niet alleen op gedrags- en leerproblemen, maar ook op het fenomeen pesten wordt dieper ingegaan. Ook dyslexie, dyscalculie, dysorthografie, ADHD, ADD en autisme spectrum stoornissen komen aan bod, omdat de leerkracht dit in de praktijk tegen kan komen door de wet op passend onderwijs. Daarnaast komt de rol van de school en van de leerkracht aan bod. Hoe signaleer je een problematische opvoedingssituatie en welke stappen kun je nemen om het kind en de ouders te ondersteunen?

In deel 2 -de pedagogische benadering- maakt de student kennis met de verschillende wetenschappen die van belang zijn voor het vak pedagogiek.
Deel 3 is digitaal beschikbaar en bestaat uit opdrachten en casussen die de docent tijdens de colleges kan behandelen en waar studenten mee aan de slag kunnen, en een docentenhandleiding met de antwoorden van de verwerkingsopdrachten.

Over de auteurs
Drs. Annemarie Becker is de auteur van Inleiding in de pedagogiek dat op vele hogescholen in Nederland wordt gebruikt. Zij is gepensioneerd docent van de Hogeschool Inholland. Tegenwoordig is zij als parttime docent verbonden aan het Instituut voor de Opleiding van Leraren (IOL) in Suriname. Daarnaast is zij vrijwilligster bij stichting RUMAS, waar zij buitenlandse en lokale (Surinaamse) stagiaires begeleidt.

Drs. Harry Mungra is orthopedagoog, klinisch psycholoog en Past Life therapeut. Hij is docent aan de Anton de Kom Universiteit en de Academie voor Hoger Kunst- en Cultuuronderwijs in Suriname. Ook is hij directeur van het Pedagogisch Psychologisch Onderzoeks- en Adviesbureau.

Voorwoord 
Leeswijzer 

Deel 1 De opvoedkundige benadering 

Hoofdstuk 1 Het begrip opvoeding 
1.1 Inleiding 
1.2 Beschrijving van het begrip pedagogiek 
1.3 De vier basisdimensies van opvoeden 
1.4 Pedagogische opvoedingsdoelen 
1.5 Opvoeden als circulair proces 
1.6 Materiële en emotionele opvoeding
1.7 Geestelijke en sociale vorming van het kind 
1.8 Samenvatting 

Hoofdstuk 2 Het opvoedproces
2.1 Inleiding 
2.2 Gezinssamenstelling 
2.3 Gezinstypen 
2.4 Opvoedingsstijlen 
2.5 Communicatiepatronen in het gezin: bevels- en onderhandelingshuishouden 
2.6 Persoonlijkheid van de ouder 
2.7 Ouderlijk gezag versus opvoedingsmacht 2.8 Samenvatting 

Hoofdstuk 3 De verschillende ontwikkelingsgebieden van het kind 
3.1 Inleiding 
3.2 Ontwikkelingsfasen, -taken en opvoedingsopgaven 
3.3 Seksuele ontwikkeling van het kind 
3.4 Samenvatting 

Hoofdstuk 4 De rol van de leerkracht in de school 
4.1 Inleiding 
4.2 Het gedrag van het kind in de school 
4.3 De leerling als gepeste of pester 
4.4 Het pedagogisch klimaat in de school 
4.5 Begeleiding door de leerkracht op school 
4.6 Samenvatting 

Hoofdstuk 5 De verschillende opvoedingsmilieus in relatie tot de leerkracht 
5.1 Inleiding 
5.2 Het gezin 
5.3 De school 
5.4 De maatschappij 
5.5 De invloed van technologische ontwikkelingen binnen de opvoedingsmilieus 
5.6 Samenvatting 

Hoofdstuk 6 Problematische opvoedingssituaties, hoe ga je er als leerkracht mee om? 
6.1 Inleiding 
6.2 Problematische opvoedingssituatie 
6.3 Invloed van ingrijpende gebeurtenissen in het leven van het kind 
6.4 Kindermishandeling 
6.5 Beschermende en bedreigende factoren 
6.6 Signalering van een problematische opvoedingssituatie
6.7 Samenvatting 
Bijlage 1 bij hoofdstuk 6 Signaleringslijst voor het herkennen van kindermishandeling 

Deel 2 De pedagogische benadering

Hoofdstuk 7 Ontstaansgeschiedenis van de pedagogiek 
7.1 Inleiding 
7.2 Pedagogiek in de zeventiende eeuw 
7.3 Pedagogiek in de achttiende eeuw 
7.4 Pedagogiek in de negentiende eeuw 
7.5 Pedagogiek in de twintigste eeuw 
7.6 Pedagogiek als academische wetenschap in Nederland
7.7 Samenvatting 

Hoofdstuk 8 Pedagogiek en psychologie 
8.1 Inleiding 
8.2 De relatie tussen pedagogiek en psychologie 
8.3 De visie van Erikson 
8.4 De behavioristische benadering in de pedagogiek 
8.5 De cognitieve leertheoretische benadering 
8.6 De sociaalcognitieve leertheoretische benadering 
8.7 Benadering vanuit de humanistische psychologie 
8.8 De positieve psychologie 
8.9 Samenvatting 

Hoofdstuk 9 Sociologie in het onderwijs en de systeemtheoretische benadering 
9.1 Inleiding 
9.2 De school gezien vanuit sociologisch perspectief 
9.3 Culturele beleving van de opvoeding in sociologisch perspectief 
9.4 Het socialisatieproces in het gezin en op school 
9.5 De systeemtheoretische benadering in de school 
9.6 Samenvatting 

Literatuurlijst 
Trefwoordenregister